مشکل تیروئید در سالمندان
طی تحقیقات بعمل آمده دیده شده که در دوران سالمندی، سیستم هورمونی سالمندان دچار تغییراتی خواهد شد و در پی آن ترشح هورمون ها کاهش می یابد.از جمله نشانه های کم کاری تیروئید در سالمندان می توان به خستگی، ضعف، خشکی پوست، ریختن مو، یبوست، خواب آلودگی، ضعف حافظه، افسردگی، بیاشتهایی و کاهش زمان توجه میباشد که با برخورد چنین وضعیتی خانواده و پرستار سالمند باید دقت کاملی در وضعیت سالمند داشته باشد.
سیستم هورمونی با پیری تغییر می کند و ترشح هورمون ها کاهش می یابد. با بالا رفتن سن ترشح انسولین کمتر می شود و سلول های بتا که ترشح کننده انسولین هستند، کم می شوند، به همین دلیل دیابت نوع ۲ با بالا رفتن سن بیشتر می شود. کاهش وزن روی فعالیت سلول های بتا تاثیر مثبت دارد.
تغییراتی که با بالا رفتن سن در غدد ایجاد می شوند، باعث بی اشتهایی در سالمندان می شود که ممکن است به بی اشتهایی عصبی تبدیل شود. کاهش اشتها باعث می شود تا سالمندان کمتر غذا بخورند و دیرتر هم گرسنه می شوند.کاهش ترشح هورمون استروژن، یکی از دلایل افزایش پوکی استخوان است. ترشح غدد پاراتیروئید که در متابولیسم ویتامین D نقش مهمی دارد، در سالمندان کمی افزایش می یابد.
تیرویید پیر می شود
پیری بر تمام اعضای بدن تاثیرگذار است. غده تیروئید هم به دوران پیری و سالمندی می رسد و از این روند مستثنا نیست. تغییراتی که در غده تیروئید اتفاق می افتد شامل تغییرات آناتومیکی و هم تغییرات عملکردی است، اما بسیاری از سالمندان با وجود افزایش سن، عملکرد تیروئیدی طبیعی خواهند داشت.
هرچند که اختلالات تیروییدی در سنین بالا وسالمندی بسیار شایع است، تشخیص این مشکلات اغلب بحث برانگیز است. از آنجا که علایم و نشانه های بیماری غیراختصاصی اند، ناشی از بیماری های دیگری که هم زمان فرد را گرفتار کرده اند تلقی می شوند و گاه نیز علایم را به روند طبیعی پیری نسبت می دهند، اما زیر نظر گرفتن دقیق علایم بیمار و پاسخ دهی سالمند به درمان های دارویی اولیه، پزشک را در تشخیص علایم و نشانه های کمکاری تیروئید هدایت می کند.
نارسایی تیرویید در سالمندان
روند بی سروصدای کم کاری تیرویید و کم شدن میزان موجود در بافت های محیطی، به وضعیت بالینی منجر می شود که نارسایی تیروئید گفته می شود. در میان افراد بالای ۶۰ سال جوامع، شیوع کمکاری آشکار تیرویید بین ۲ تا۱۰ درصد است. مصرف داروهایی مانند آمیودارون و لیتیوم اغلب باعث کم کاری تیرویید می شود.
سایر فاکتورهای خطرساز برای نارسایی تیرویید عبارتند از سابقه خانوادگی بیماری تیروییدی، وجود آنتی بادی های ضد تیرویید در خون، پرتودرمانی ناحیه سر، گردن و سینه و ابتلا به سایر بیماریهای دستگاه ایمنی.
ترشح ناکافی هورمون های تیروییدی یا کم کاری تیرویید به بروز علایم مختلفی شامل برادی کاردی، عدم تحمل به سرما، کندی ذهنی و جسمی در بیماران منجر خواهد شد. ممکن است در سالمندان شک به کم کاری تیرویید دیرتر از دیگران عارض شود. همچنین تظاهرات اولیه بیماری مانند ضعف و یبوست امکان دارد روند طبیعی پیری تلقی شوند. از سوی دیگر، در سالمندان کمکاری تیرویید با علایم کمتری در مقایسه با جوانان دیده می شود.
اندازهگیری سطح سرمی هورمون محرکه تیروئید، معمولا بهترین آزمون برای ارزیابی بیماری های تیروییدی تلقی می شود و به دلیل حساسیت و اختصاصی بودن آزمون توصیه می شود. افزایش سطح هورمون محرکه، نشانه خوبی برای کم کاری تیرویید است و کاهش آن به معنای پرکاری تیرویید.
درمان
بیمارانی که با تشخیص کمکاری بدون علایم بالینی تیرویید تحت درمان هستند، باید از لحاظ اثربخشی هورمون درمانی جایگزین، غلظت سرمی چربی ها و روان شناختی ارزیابی شوند.
تغییرات غده تیروئید در سالمندان
کم کاری تیروئید که در همه سنین رایج است، با بالا رفتن سن بیشتر میشود. در دوران سالمندی ۳ T که یکی از هورمون های تیروئید است، درسرم به علت کاهش تبدیل ۴ T به ۳ T کاهش پیدا می کند. با دریافت کم عنصر ید، هورمونهای تیروئید کم می شود و میزان TSH که هورمون تحریک کننده تیروئید است، بالا می رود و باعث بزرگ شدن غده تیروئید می شود.
پرکاری این غده در بین سالمندان ۰/۵ تا ۳ در صد و کم کاری آن بین ۰/۵ تا ۳/۸ در صد می باشد. بیماری های غده تیروئید در زنان نسبت به مردان شایع تر است.شایع ترین نشانه پرکاری در سالمندان، کاهش وزن، بی اشتهایی، یبوست، دردهای شکمی، تهوع و استفراغ می باشد.بیماری های قلبی نیز در سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، به علت بالا رفتن کلسترول شایع می باشد. کمخونی خفیف، در اکثر بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید دیده می شود.
بهترین آزمایش برای تشخیص کم کاری تیروئید اندازه گیری TSH سرم است که در این شرایط بالا می رود. یکی از علل کم کاری، عدم ترشح TSH می باشد که از بیماریهای غده هیپوفیز ناشی می شود. برخی از مواد غذایی مانند کلم، شلغم، بادام زمینی و دانه سویا، از جذب ید جلوگیری می کنند و مواد گواتروژن نامیده می شوند. در صورت حرارت دیدن این مواد، خاصیت گواتروژنی آنها از بین می رود.